Corydoras paleatus (Çöpçü)


Habitatı: Güney Amerikakıtasının Trinidad bölümünde, Venezuela'da La Plata bölümünde

Beslenme Biçimi: Etçil, Otçul

Davranış Biçimi: Barışçıl

Kendi Türlerine Davranışı: Barışçıl

Üreme: Düz yüzeylere yumurta dökerek

Sıcaklık: 22-26°C

En Fazla Büyüdüğü Boy: 8 cm

Su Sertliği: 8 - 10

pH: 6.5-7.5

Genel Yorum: Çok yanlış bir biçimde adlandırılmalarına rağmen akvaryumlarımızın vazgeçilez balıklardır.. Akvaryum hobisine basliyan hemen herkes ülkemizde 'çöpçü' diye anilan Corydoras kedibaliklarini akvaryumlarinda tutmuslardir. Çöpçülerin vücutlarini pul yerine sert plakalar kaplar. Dogada çöpçüler Güney Amerika ve çevresindeki adalardaki nehirlerden gelirler. Amazon nehrine akan her küçük irmagin kendi çöpçü cinsi oldugu iddia ediliyor. Günümüzde 150'ye yakin corydoras kedibaligi oldugu saniliyor.

Kayitlara göre çöpçü baliklari ilk kez Avrupa'ya 1880 yillarinda getirtilmistir. Eskiden çöpçü baliklari akvaryumlarda birtek artik yemleri yesinler diye tutulurdu, bunun sebebi bu baliklarin hic durmadan akvaryum kumununda yiyecek aramalaridir. Fakat günümüzde baliklar hakkinda bilgilerimiz artikça çöpçülerin ihtiyaçlarini yillardir nasil ihmal ettigimiz ortaya çikmistir.

Bugünlerde akvaryum hobisi içinde bulunanlar daha bilgili ve akvaryumlarinda bulunan bütün balik ve bitkilere en iyi yasama kosullarini saglama gayreti içindedirler. Biliyoruzki çöpçülerin artik yemlerle beslenmeleri yeterli degildir, zaten eger baliklariniza verdiginiz pul yem dibe ulasiyorsa fazla yem veriyorsunuz demektir. Karma akvaryumlari beslerken dibe yem ulasmasi çöpçüler için çok önemlidir. Dibe çöken granül yemler çöpçüler tarafindan istahla yenir. Veyahutta bir bardaga akvaryumunuzdan su koyup bu suyun içine biraz pul yem koyup karistirin, pul yem iyice islanip bardagin dibine çökünce akvaryumunuza dökün. En ideal besleme iki yöntemide aralikli kullanmaktir.

Çöpçüler sürü baliklaridir. Bu yüzden çöpçülerin akvaryuma daha çabuk ve kolay alismalari için birkaç tanesinin birarada tutulmasi gerekir. Çöpçü sürünüzün ayni cinsten olusmasi gerekmez. Mesela 2 komando çöpçü (Corydoras paleatus) ile 2 albino çöpçü (Corydoras aeneus) sürü halinde yüzerler. Aslinda gurup için en uygun sayi 6'dir fakat 4 balikta hiç yoktan iyidir. Yani eger akvaryumunuzda bir veya iki tane çöpçünuz varsa, iki uc tane daha çöpçü almanizi tavsiye ederim. Dogada çöpçüler sayilari yüz hatta binleri bulan sürüler halinde bulunurlar.

Çöpçü baliklari iyi kosullar altinda 6-7 sene yasarlar vede pek sik hastalanmazlar. Üretmekte o kadar zor degildir. Dogal olarak bir erkek birde disi baliga ihtiyaciniz var. Tamam! Peki erkek ve disi baligi nasil ayirt edeceksiniz? Ancak üreme çagina gelmis çöpçülerin erkek veya disi oldugu tespit edilebilir. Genç çöpçülerde bu olay hemen hemen imkansiz gibi birseydir. Genellikle akvaryumcularda satilan çöpçülerin hepsi genç baliklardir, bu yüzden ancak akvaryumunuzda bir sene geçtikten sonra bu baliklarin ergenlik çagina eristiklerini söylemek yanlis olmaz sanirim. Erginlesmis baliklarda disiler derin ve genis vücutlu, erkekler ise ince ve uzun vucütlu olurlar. Disiler ayni zamanda daha büyük boya ulasirlar. Bazi cins çöpçülerde disi ve erkekler pelvis yüzgeçlerine bakilarak ayirt edilebilirler. Erkeklerin pelvis yüzgeçleri sivri uçlu, disilerin ise pelvis yüzgeçlerinin ucu yuvarlaktir. Bu olay komanda çöpçülerde belirgindir.

Çöpçü baliklari gurup halinde yumurtlarlar. Genellikle üretmek için iki erkek ile bir disi çöpçü kullanilir. Fakat bazilari gurubu daha büyük tutarlar ama her seferinde erkek çöpçüler disilerden daha fazla olmasi gerekir. Benim üretmek için kullandigim en büyük gurup 3 disi ve 5 erkek çöpçüden vede en küçük gurupta sadece bir disi ve erkekten olusmustu. Üretmek için çöpçüleri ayri bir akvaryuma almaniz gerekir. Çöpçüler karma akvaryumdada ürerler fakat yumurtalarin hiçbirini kurtaramazsiniz. Kullanacaginiz üretme akvaryumu asagi yukari 40cm uzunlugunda olmali. Benim üretme için kulandigim akvaryumlar 38 cm boyunda 30cm genisligindeler, yani taban alani 1140cm kare. Kullanacaginiz akvaryumun boyu ve genisligini çarpin, eger taban alanini 1140 cm kare civarinda bulursaniz bu akvaryum çöpçü üretmek icin idealdir.

Çöpçüleri üremeye hazir duruma getirmek için canli ve dondurulmus yemler gibi etli yiyecekler yedirmelisiniz. Suyun 25%'ini birkaç derece daha soguk suyla degistirmek bazen iyi beslenmis çöpçülerin üremeye baslamalarini saglayabilir. Kis aylarinda isiticinizi fisten çekerek suyun birkaç derece azalmasinida saglayabilirsiniz. Ani isi degisikligi dogadaki hava degisikligini kopya etmeye çalismaktan baska birsey degildir. Genellikle ilk önce disi çöpçü üreme hareketlerine baslar. Çogunlukla yavas hareket eden bu balik akvaryumda hizlica saga sola, camda yukari asagi yüzmeye baslar. Arada sirada aniden yüzmeyi birakip birkaç saniye aradan sonra yine yüzmeye devam eder. Yakindan takip edildiginde disi baligin bu hareketleri uygun yumurtlama yerleri arama olarak düsünülebilir. Disi baligin heyecanli ve hizli yüzmesi kisa süre sonra erkek baligin dikkatini çeker ve oda disi baligi takip etmeye baslar. Erkek çöpçü disinin biraz üstünde yüzer ve disinin kafasini biyiklariyla adeta oksar. Yüzme bir süre böyle devam eder. Yumurtlama baslamadan önce çöpçüler T-pozisyonuna girerler. T-pozisyonunda erkek çöpçü disi baligin önüne geçer ve disi çöpçü biyiklariyla erkegin pelvis yüzgeçlerine dokunur. Bazi kisiler bu anda erkek çöpçünun döl salgiladigini ve disinin bunu içtigini ve dölün özel kanallarla disi baligin karnindaki yumurtalara ulasip bunlari dölledigini iddia ederler. Baska bir fikir ise gene disinin dölü içtigi ve yumurtladiktan sonra yumurtalarin üstüne dölü tükürdügüdür. Yöntem ne olursa olsun, T-pozisyonundan sonra disi balik pelvis sepetine yumurtalarini birakir. Disi balik pelvis sepetini pelvis yüzgeçlerini birbirine bastirarak yapar. Bunun ardindan disi yüzmeye baslar ve seçtigi bir yere yumurtalarini yapistirir. Seçilen yerler bitki yapraklari veya akvaryum cami olabilir. Cinsine göre her üremede bir disi çöpçü 30 ila 200 arasi yumurta yumurtlar. Ayrica üreme birkaç gün sürebilir.

İyi beslenmis çöpçüler yumurtalarina dokunmazlar fakat yavrular yumurtalardan çikinca onlari istahla yerler. Bu yüzden yumurtlama bitince ya çöpçüleri yada yumurtalari baska akvaryuma ayirin. Suyun isisina göre yumurtalar 3 ila 8 gün arasinda açilirlar. Suya 'Methylene Blue' gibi bir ilaçtan birkaç damla damlatmak yumurtalari korur. Yumurtadan tam çikmadan önce yavrular yumurtanin zari icinde kipirdadigi görülebilir. Yumurtadan çikan yavrular dibe inerler. Ilk iki gün hala mevcut olan yumurta sarilarindan beslenirler. Ikinci günden itibaren yavrulari beslemeniz gerekir. Ilk yem olarak mikro kurtlar, yumurtadan yeni cikmis Artemia salina ve piyasada pekçok çesitte bulunan toz yemler kullanilabilir. Toz yem kullanirken yemin dibe çökmesini saglamak gerekir. Yavrular kirli suya çok hassastirlar bu yüzden asiri beslemekten uzak durup iki üç günde bir suyun 25%'ini degistirmek lazimdir. Yavru büyütme akvaryumuna on tane kadar salyangoz atmak yararlidir. Salyangozlar artik yemleri yer ve salyangozun diskilari tek hücreli organizmalarin artmasini saglar. İlk baslarda yavrular bu organizmalarlada beslenirler. Yavrularin yasamlarindaki en hassas dönem ilk üç haftadir. Bu sürede bazi yavrularin ölmesi kaçinilmazdir. Yavrular 1 ila 2 sene arasi üremeye hazir duruma gelirler.

Akvaryumcularda çesitli çöpçü baliklari her zaman mevcuttur. Çöpçüler hem karakter dolu ilginç baliklardir, hemde akvaryumunuzun diger baliklar tarafindan kullanilmayan dibine hareket getirirler.

Umarim bu yazim çöpçü baliklarina daha degisik bir gözle bakmanizi saglamistir. Yazdiklarimin hepsi kendi gözlemlerim, fotograflar ise Japon amatör akvaryum sever Yutaka Yamamoto'ya aittir.

Sanılanın aksine corydoraslar akvaryumun dibinde pislikleri yemezler. Zamanla çok çeşitli türleri ortaya çıkarılmış, bunlardan en çok bilinenleri Komando, Albino, Panda ve Sterbai türü çöpçülerdir. Corydoraslar sürü balıkları olup en az 6'lı gruplar halinde yaşatılmalıdır. Akvaryumların taban kısmında sürekli hareket halinde olan bu balıklar sürü olarak dolaşıp, yemlenirler. Hem diğer hem kendi türlerine karşı barışçıl bir yaşam sürer 8 cm boya ulaşabilirler. Corydoraslar ılık suyu seven balıklardır, özellikle üreme dönemlerinde bu fark daha da açık ortaya çıkar. Yaşadıkları bölgenin habitatında bu balıkların yaşadıkları nehirlerdeki su sıcaklığı 20 dereceye düşünce üremeleri başlar. Yapay ortamlarda kare akvaryumlarda en az 2 erkek 6 dişilik gruplarda üretim yapılabilir. Fıskiye şeklinde su çıkışı olan veya şelale şeklinde olan filtreler üreme işlemine kış şartlarını taklit ederek üremeye yardımcı olur. Üreme akvaryumunun dibinde 4-5 mm kadar ince dere kumu ve dekorasyonda da mango kökleri veya pvclerle oluşturulmuş mağaralar üreme ve yumurtaların güvenliği için çok önemlidir. Yumurtalar döllendikten sonra ya üreme grubu yada yumurtalar ayır akvaryuma alınmalı, yumurtalardan çıkan yavrulara ilk gün yem verilmemelidir. ilk günden sonra yavrulara kaliteli toz yemler, artemia yavruları verilebilir.